W 2024 roku przypada 55. rocznica pierwszego wydania powieści Edwarda Stachury „Cała jaskrawość”. Inicjatywa upamiętnienia poety w Parku Zdrojowym w Ciechocinku to wspólne przedsięwzięcie Towarzystwa Przyjaciół Ciechocinka i Towarzystwa Miłośników Torunia. Pomnik miałby stanąć przed stawem, o którym w swojej powieści wspomniał autor.
Stachura związany jest z Kujawami. Jako mały chłopiec po przeprowadzce z Francji zamieszkał z rodzicami i rodzeństwem w Łazieńcu. W pobliskim Aleksandrowie Kujawskim chodził do szkoły podstawowej. Liceum skończył w Ciechocinku. W swoich tekstach często przywoływał miasta, opisywał krajobrazy i ich piękno.
Rzeźba, choć dopiero ujawniono jej projekt, już budzi kontrowersję. Poeta przedstawiony jest ze szpadlem i w kaloszach. Temat wywołał wiele kontrowersji i jest szeroko komentowany na portalu społecznościowym Towarzystwa Przyjaciół Ciechocinka.
- Wielka szkoda, że ktoś, kto zatwierdził projekt, widzi tylko gumowce i łopatę. Nie patrzył głębiej. Stachurę trzeba czytać i tylko wtedy gumowce i łopata będą w zgodzie z poezją – tłumaczy Marzena Szyszka, mieszkanka Łazieńca, która oprowadza turystów po wsi i dawnym mieszkaniu Steda.
Głos w tej sprawie zabrała Teresa Kudyba reżyser filmu "Edward Stachura z tego świata".
- Stawiam trójkę z plusem autorom pomysłu i projektu pomnika. Ten plus jest za inicjatywę uhonorowania najwybitniejszego poety i pisarza tak bardzo związanego z Ciechocinkiem, bo tu się uczył, tu spotkał Janusza Żernickiego. Ta przyjaźń i ten impuls to wejście na artystyczne tory i na późniejszą biografię Sted. Sted to legenda i duma Ciechocinka, Aleksandrowa Kujawskiego. Nie chcę, aby ciechocińscy licealiści otrzymali w darze od nas - starszych - pomnik w takiej nieprzystającej do wizerunku Stachury wersji. Ja protestuję! Protestuje także rodzina poety: Eliana - siostra, Jerzy - bratanek, bo przekazali mi swoje słowa: "Nikt nas nie zapytał o opinię". Ale niechże odezwą się też ciechocińscy nauczyciele, twórcy, nasza miastowa inteligencja, bo ja mogę się mylić, a może też nie znam się na sztuce? Nie jestem też "tutejsza". Twórcy projektu zdaje się, mylą autora "Całej jaskrawości" z podmiotem literackim, bo nie wiadomo, kto ten staw odmulał i czy w ogóle… - tłumaczy .
Na temat projektu wypowiedział się także znawca biografii Stachury - Marian Buchowski.
- Przeczytałem artykuł "Stachura w spiżu" i patrząc na załączone zdjęcie pomnik, chcę powiedzieć tak: Edward Stachura to ruch, wędrówka, dynamika kinetyczno-emocjonalna. A ten tu sobie siedzi. Każdy co jakiś czas (niektórzy bez przerwy) przysiądzie, żeby odpocząć, odetchnąć, zadumać się lub z lenistwa, ale pomnik chyba nie powinien zaprzeczać sednu przedstawianej postaci. Łopata do oczyszczania dna z mułu (nie szpadel, tylko szufla, nie sztych, tylko tzw. łyżka) jest niezbędna, owszem. Tylko może by tę łopatę choć trochę jakoś ustachurzyć, uduchowić? Może np. jej kij, czyli drzewce, mógłby przypominać gryf gitary, z którym to przedmiotem bardziej niż z łopatą Stachurę się kojarzy. Taka łopata akompaniująca poecie przy robocie ziemnej. Zamiar upamiętnienia Stachury: owacja z mojej strony, a co najmniej burza oklasków. Ale może warto - jeśli, oczywiście, sprawa byłaby dopiero na etapie projektu i nie w pobliżu spiżu - jeszcze się naradzić? - napisał Buchowski, autor książki "Buty Ikara. Biografia Edwarda Stachury".
Autorem krytykowanego projektu i wykonawcą rzeźby jest znany oraz ceniony artysta- rzeźbiarz Maciej Jagodziński-Jagenmeer. To twórca takich prac rzeźbiarskich jak: figura Łuczniczki przed „Operą Nova” w Bydgoszczy, posąg rotmistrza Pileckiego przed Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, czy pomnik premiera Olszewskiego przed kancelarią RM w Warszawie.
Towarzystwo Przyjaciół Ciechocinka zaznacza, że rzeźba przedstawia pisarza odpoczywającego podczas przerwy w pracy na jednym z kamieni otaczających odmulany staw w Parku Zdrojowym. To inny, niesztampowy, nawiązujący do fabuły powieści wizerunek Stachury, bez chlebaka i gitary, ale za to w gumiakach „józwach” opartego o szpadel – wyjaśniają na swoim fanpagu.
Zarząd Towarzystwa rozmawiał także z rodziną artysty, która wniosła swoje poprawki. Chodziło jej o wyraz twarzy Steda. - To tylko projekt. Zresztą ogromne ukłony dla twórcy, który wykonał go dla nas za darmo. Jesteśmy na początku naszych prac – mówi Marian Gawinecki. - Nie wiemy, czy tak będzie wyglądał pomnik.
Projekt rzeźby Edwarda Stachury i lokalizacja w ciechocińskim Parku Zdrojowym zostały zaakceptowane przez Wojewódzki Urząd Konserwatorski, ponadto Rada Miasta w Ciechocinku wyraziła zgodę na realizację pomysłu.
Koszty ustawienia pomnik to około 120 tys. zł. Towarzystwo czeka na zgodę ministerstwa na utworzenie zbiórki publicznej. - Utworzymy zbiórkę, będziemy rozdawać ulotki i cegiełki – dodał prezes Marian Gawinecki. - Koszty są duże, ale wspólnymi siłami nam się uda.
Inni członkowie dodają. - Najważniejsze to nie przeszkadzać- mówią. - Nie ma normalnej rozmowy, jest tylko krytykowanie. Ile pomników ma Edward Stachura? Żałujemy, że inni miłośnicy jego twórczości, nie wspierają nas, czekamy na opinie dotyczące projektu, ale niech to będzie konstruktywna krytyka.
Pomnik Stachury ma zostać odsłonięty w rocznicę pierwszego wydania powieści „Cała jaskrawość”, uroczystości planowane są na jesień 2024 roku.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
